Okulary to przyrząd optyczny znoszący lub zmniejszający skutki wrodzonej lub nabytej wady wzroku takiej jak nadwzroczność, krótkowzroczność, astygmatyzm (niezborność), czy starczowzroczność.
Historia okularów sięga XIII wieku. Wtedy pierwszy raz pojawiły się dwie soczewki w jednej oprawie. Natomiast pierwsze okulary z dwoma ramionami zaczepionymi za uszy (zausznikami) wynalazł 1727 roku londyński optyk Edward Scarlet. Choć sama koncepcja oprawy okularowej od tego czasu nie uległa zmianie, to współczesne wymogi użytkowe i jakościowe w stosunku do opraw jak i do samych soczewek są bardzo wysokie.
Podczas wybierania okularów należy uwzględnić tryb życia czyli momenty w jakich będziemy okularów korzystać oraz wadę wzroku.
Najistotniejsze w wybieraniu okularów jest zapewnienie sobie komfortowego widzenia. Na ten komfort wpływają dobrze dobrane soczewki okularowe, odpowiadające wadzie wzroku oraz tak dobrane oprawki aby nie były ciężarem dla nosa.
Dobór mocy szkieł zależy przede wszystkim od optometrysty bądź lekarza okulisty, którzy badają wzrok. Następnym krokiem wybierania okularów jest optymalne dostosowanie soczewek pod względem ich konstrukcji i materiału z którego są wykonane.
Podczas wyboru konstrukcji szkieł uwzględnia się przede wszystkim przepisaną moc. Przy szkłach z dużymi mocami ujemnymi lub dodatnimi polecane są konstrukcje o podwyższonym indeksie czyli wycieniane (więcej informacji w dziale ‘Dla Wymagających’). Natomiast jeśli potrzebne są jedne okulary do chodzenie i do czytania polecane są konstrukcje dwuogniskowe lub wieloogniskowe (więcej informacji w dziale ‘Konstrukcja’).
Wybierając materiał soczewki a z tym ich różne właściwości warto uwzględnić tryb pracy oraz moment noszenia okularów. Niektóre zawody np. spawacz wymagają szkieł odpornych na iskry czyli mineralnych. Natomiast w pracy przy komputerze polecane są soczewki organiczne ze względu na swą małą wagę (więcej informacji w dziale ‘Materiał).
Ważną cechą okularów są także powłoki w jakie wyposażone są soczewki. Wybierając rodzaj powłoki istotny jest, jak w przypadku materiału, tryb naszego życia czyli sytuacje w jakich nosimy okulary. Im powłoka antyrefleksyjna jest grubsza tym soczewka mniej się rysuje i łatwiej czyści (więcej informacji w dziale ‘Powłoki’).
Ważnym aspektem jest również kolor szkieł. Soczewki okularowe mogą być:
- białe
- barwione
- fotochromowe.
Najczęściej stosujemy soczewki białe ponieważ są one uniwersalne. Sprawdzają się zarówno w okularach do chodzenia (wyposażone w powłoki antyrefleksyjne odcinają niebezpieczne dla oka promieniowanie UV) jak i do czytania.
Natomiast gdy potrzeba dodatkowej ochrony przed ostrym światłem słonecznym lub światłem odbitym od śniegu w zimowe dni dobrym rozwiązaniem są soczewki fotochromowe. Soczewki fotochromowe dostosowują się do zmiennych warunków oświetleniowych, rozjaśniając się i przyciemniając z niesamowitą szybkością, w zależności od natężenia światła. Pozwala to na noszenie okularów przez cały dzień, bez konieczności zmiany ich na okulary przeciwsłoneczne, bądź odwrotnie. Soczewki fotochromowe w zależności od ilości promieniowania UV zmieniają swoje zabarwienie, ułatwiając korzystanie z okularów zarówno na zewnątrz jak i w pomieszczeniach. Takie rozwiązanie polecane jest szczególnie osobom nadwrażliwym na światło słoneczne. Dodatkowo w każdym stadium zaciemnienia zapewniają 100% ochronę przed szkodliwym promieniowaniem UVA i UVB.
Przed nadmiarem światła możemy również chronić nasz wzrok stosując soczewki korekcyjne barwione. Soczewki mogą być barwione na jednolity kolor na całej swej powierzchni jak również mogą posiadać zabarwienie gradalne. Możliwość wyboru rodzaju zabarwienia pozwala osoba z wadą wzroku nosić okulary przeciwsłoneczne, które stają się elementem ozdobnym, elementem własnego image'u bez względu na korekcje.
Ostatnim etapem podczas kupowania okularów jest wybór oprawek.
Oprawki okularowe muszą łączyć w sobie kilka ważnych funkcji:
- utrzymywać soczewki okularowe w odpowiedniej pozycji i odległości od gałki ocznej
- być trwałe i lekkie (bo same soczewki okularów mają swoją wagę)
- być wygodne do noszenia
- być estetyczne (bo często pełnią funkcję ozdoby).
Nowoczesne technologie umożliwiają wykonanie okularów bez opraw otaczających:
- częściowo, gdy oprawa jest tylko na górze a od dołu soczewkę okularową utrzymuje żyłka,
- całkowicie, gdy zauszniki przymocowane są bezpośrednio do soczewek.
Oprawki okularowe powinny być indywidualnie dobrane dla każdego klienta, uwzględniając jego specyficzne potrzeby. Tylko wykwalifikowany optyk może profesjonalnie dobrać najlepsze dla klienta oprawki. Natomiast kupowanie gotowych okularów, gdzie nie są uwzględnione indywidualne potrzeby klienta może prowadzić do poważnych problemów związanych z obniżeniem jakości widzenia.
Okulary przeciwsłoneczne chronią nasze oczy przed nadmiarem światła widzialnego i promieniowania ultrafioletowego. Gdy do oka dociera wielokrotnie silniejsze światło niż to niezbędne dla dobrego widzenia, to powoduje ono efekt olśnienia, bóle i łzawienie oczu oraz obniżenie percepcji.
Drugim ważnym powodem używania okularów przeciwsłonecznych jest ochrona naszego wzroku przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego (UV). Promieniowanie UV może być źródłem groźnych uszkodzeń narządu wzroku, takich jak zaćma korowa, świetlne zapalenie rogówki, zapalenie spojówki, skrzydlik, czerniak i inne.
Promienie ultrafioletowe podzielono ze względu na długość fali i skalę zagrożeń na:
- UV-A, o najdłuższej fali, odpowiedzialne za opaleniznę i przedwczesne starzenie się skóry,
- UV-B powodujące poparzenia skóry i najczęściej wiążące się z rakiem skóry i innymi chorobami oczu, jak np. zaćma,
- UV-C mające najkrótszą długość fali i najgroźniejsze; są one jednak w większości pochłaniane przez warstwę ozonową i nie docierają do powierzchni Ziemi.
Nie wszystkie okulary przeciwsłoneczne zapewniają ten sam poziom ochrony przed UV!!! Okulary „przeciwsłoneczne” bez filtra UVA i UVB mogą wyrządzić więcej szkód niż nie noszenie okularów w ogóle. Tak się dzieje dlatego, że ciemne okulary „oszukują” źrenicę, która rozszerza się pozwalając wejść większej ilości promieni UV, które uszkadzają siatkówkę i soczewkę oka.
Skuteczne okulary przeciwsłoneczne powinny blokować zarówno promieniowanie UVA jak i UVB, podczas gdy większość filtruje jedynie UVB. Okulary z filtrem klasy 1 blokują minimum 90% promieniowania UVA i 99% UVB, a z filtrem klasy 2 - minimum 70% promieniowania UVA i 95% UVB.
Soczewki kontaktowe z filtrem UV, stosowane jako uzupełnienie okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV, zapewniają maksymalną ochronę rogówki, rąbka, spojówki i soczewki oka.
Do grupy okularów specjalistycznych zaliczamy między innymi:
Okulary spawalnicze Wszystkie okulary i gogle spawalnicze posiadają poliwęglanowe szybki zapewniające ochronę zarówno przed odpryskami, jak i przed promieniowaniem UV, IR i oślepieniem. |
Okulary sportowe
Duży stopień zakrzywienia oprawy występujący w okularach sportowych sprawia, że oś optyczna soczewki okularowej nie pokrywa się z osią widzenia. Dla użytkownika okularów oznacza to, że jego oczy korzystają z innej korekcji niż zamierzona. Z tego powodu okulary sportowe korekcyjne odznaczają się wyjątkową konstrukcją soczewki okularowej. Do ich projektowania wykorzystuje się technologie free form, która dzięki użyciu specjalistycznego oprogramowania analizującego przebieg promieni światła buduje punkt po punkcie krzywiznę soczewki. |
Lupy
Przyrząd służący do bezpośredniej obserwacji drobnych blisko położonych przedmiotów. W ścisłym znaczeniu tego słowa jest to soczewka skupiająca dająca co najmniej trzykrotne powiększenie. Obserwowany przedmiot umieszcza się między ogniskiem a lupą, tak by pozorny, prosty i powiększony obraz był w odległości dobrego widzenia oka obserwatora. |
Okulary lornetowe
Okulary z optycznym systemem powiększającym do bliży i do dali. Osoby słabowidzące mogą, w określonych sytuacjach, zwiększyć swój komfort widzenia, dzięki zastosowaniu optycznych systemów powiększających, wbudowanych w okulary. Zasadniczo chodzi tutaj o małe lunetki, które poprawiają widzenie w dali.
|
MaxTV
Specjalne okulary telewizyjne firmy ESCHENBACH
Specjalnie opracowane okulary dla osób często i długo oglądających telewizję, szczególnie dla tych, którzy mają problemy ze wzrokiem. Mniejsze zmęczenie oczu, doskonała jakość odbioru, komfort czytania informacji na ekranie TV. Powiększenie 2,1 . |
Okulary lupowe
Dzięki zastosowaniu soczewek hipersferycznch o unikalnej budowie, pozwalają zobaczyć tekst, który nie jest możliwy do przeczytania przy pomocy okularów korekcyjnych. Zwykłe soczewki okularowe są dostępne do maksymalnej mocy około 25 dioptrii na plusie i minusie. Dla osób niedowidzących są one niewystarczające. Budowa soczewek hipersferycznych rozszerza zakres ich stosowania, gdyż obraz powiększa się w przedziale mocy od 12 do 44 dioptrii (powiększenie od 4 do 12 razy). Największą zaletą tych pomocy jest to, że ręce są wolne i można w nich trzymać lub wykonywać różne rzeczy. |
Monookulary
Monookulary znajdują coraz większe zainteresowanie na rynku, ze względu na wygodę używania, niewielkie rozmiary i swoje możliwości. Zarówno podczas urlopowych wędrówek na wolnej przestrzeni, np. w górach, jak i podczas zwiedzania muzeów lub oglądania przedstawień teatralnych. Łatwe w obsłudze, nie zajmują wiele miejsca w podręcznej torbie. Wykorzystywane są w różnych okolicznościach: jako ręczne lornetki do odczytywania szczegółów z dalszych odległości, jako pomoc optyczna dla osób słabowidzących; jako lupa stołowa z trzykrotnym powiększeniem lub też jako ręczny mikroskop z możliwością powiększania do 25x. |
Okulary pryzmatyczne
Specjalistyczne okulary do czytania, pracy, oglądania telewizji, dla osób leżących, z uszkodzonym kręgosłupem, podczas rehabilitacji. Budowa okularów umożliwia czytanie lub oglądanie telewizji osobom leżącym, nie mogącym zmienić swojej pozycji. Idealne dla ludzi, którzy mają ograniczony ruch szyi. Dzięki zastosowaniu odpowiednich pryzmatów, okulary te pozwalają osobom, u których możliwości schylania się, poruszania są w znacznej mierze ograniczone zwiększyć komfort codziennego życia.
|
Odpowiednio dobrane do kształtu twarzy oprawki okularowe, sprawią, że twarz nabierze nowego wyrazu, charakteru, odejmiemy sobie lat, dodamy blasku, staniemy się bardziej poważni, albo wyluzowani. Możemy w ten sposób skorygować pewne niedoskonałości, poszerzyć twarz albo wysmuklić.
Przy prawidłowym doborze okularów należy uwzględnić:
- wadę wzroku danej osoby. Jest to konieczne do prawidłowego doboru soczewek korygujących, które zostaną zamontowane do oprawek,
- wielkość i kształt oprawki,
- kolorystykę oprawy w zależności od typu urody danej osoby,
- momenty w jakich najczęściej będą nam one służyły. Czy będziemy ich używać w pracy, czy w szkole, czy mają być dodatkiem do stroju na imprezę czy uroczystość rodzinną? Jest to bardzo istotne. Od tego, jakie są nasze okulary zależy, w jaki sposób ludzie będą nas postrzegać i jakie pierwsze wrażenie będziemy na nich robić.
Oto kilka porad jak prawidłowo dobrać okulary do naszego typu urody.
1. Kolory oprawek a kolor włosów
- Dla brunetek głownie oprawki szafirowe, czerwone, czarne, srebrne.
- Dla blondynek najlepsze są złote oprawki, dla popielatej blondynki oprawki srebrne albo miedziane.
- Dla rudowłosych efektownie wyglądają oprawki złote i miedziane.
2. Kształt oprawki a kształt twarzy
Do szerokich, dużych i okrągłych twarzy pasują owalne modele średniej wielkości lub oprawki prostokątne.
Do twarzy podłużnej-owalnej pasują oprawki prostokątne, mocno poprzeczne, skracające twarz.
Twarz w kształcie serca czy trójkąta dobrze będzie wyglądała w okularach podłużno-owalnych, albo okrągłych.
Twarz kwadratowa efektownie wygląda w oprawkach owalnych lub kocich-skośnych.
3. Kształt oprawki a nos
- Krótki i zadarty nos wydłuży się dzięki oprawce z wysoko umieszczonym noskiem.
- Duży nos można zmniejszyć dobierając oprawki o wąskim lub jasnym nosku.
- Długi nos skróci się przez nosek osadzony nieco niżej niż zwykle.
Przy doborze okularów warto się także zastanowić, jaki efekt chcemy osiągnąć. Czy okulary mają spełnić rolę ozdobną i powinny być widoczne, czy też chcemy, aby jak najmniej rzucały się w oczy innym osobom?
Jeśli jesteśmy odważni wręcz ekstrawaganccy możemy pozwolić sobie na okulary plastikowe, w konkretnej kolorystyce: np. czerwone, bordowe, żółte. Jeśli wolimy nie zwracać na siebie uwagi wybierzmy okulary, tzw. patentki. Są to okulary bezramkowe i bardzo delikatne. Dobierając oprawkę w kolorze stalowym lub szarym czy transparentnym uzyskamy efekt, o jaki nam chodziło - okulary nie będą zwracały uwagi innych osób.